×

Warning

JUser: :_load: Unable to load user with ID: 42
Sunday, 13 November 2011 21:18

ሌላው መንገድ Featured

Rate this item
(1 Vote)

ግምገማ ድርሰት

ሌላው መንገድ

ከቅርብ ጊዜ ወዲህ የሃይማኖትና የፖለቲካ መሪዎቻችን ከተለምዶ ውጭ የሕይወት ታሪካቸውን በመጽሐፍ አሳትመው እያሠራጩ ነው። ይህ አዲስ ክስተት ነው፤ የሚደገፍ ነው። ማን እንደሆኑ፣ ምን እንደሠሩ አስረግጠን ሳናውቅና በሠሩት ሥራ ዙሪያ ሳንወያይ ያለፉ የሕዝብ መሪዎች ጥቂቶች አይደሉምና ተዘርፈናል፣ ቅርስ ባክኖብናል። የአገራችንን ታሪካዊ ወቅቶች በግለሰቦቹ እይታ አስታከን ማገናዘብ ብሔራዊ መብታችን ብቻ ሳይሆን፣ የተመሠረተውን በጎ ከመርሳት የተነሳ ስሕተቶች እንዳይደገሙ፣ ፍርሃትና አሉባልታ እንዳይገዙን ለመከላከል ጭምር ይጠቅማል። በዚህ አጋጣሚ የጄኔራል ታዬ ጥላሁን የሕይወት ታሪክ እስካሁን አለመጻፉ ያሳስበናል። በዚሁ ድረ ገጽ፣ ከእስር ተፈተው ወደ ክርስቶስ አማንያን ማሕበር ተቀላቅያለሁ ያሉት የቀድሞ ጠቅላይ ሚኒስትር አቶ ታምራት ላይኔ፣ አሁን የእውነትን መንገድ ለይተው አውቀዋልና ሁሉን ግልጽ አድርገው በመጽሐፍ እንዲያሠፍሩ ማሳሰባችን ይታወሳል። ሌሎች፣ በተለይ ሴቶች ካሉ እንደዚሁ።

የዛሬው ትኩረታችን፣ የቀድሞው ፕሬዚዳንት ዶክተር ነጋሶ ጊዳዳ፣ ባለፈው ወር፣ “ዳንዲ - የነጋሶ መንገድ” በሚል ርእስ ባሳተሙት መጽሐፍ ላይ ስለ ሰማእቱ ቄስ ጉዲና ቱምሳ ባሠፈሩት ላይ ብቻ ይሆናል። በነገራችን ላይ፣ ዶክተር ነጋሶ በቤተክርስቲያን አካባቢ የሚታወሱት በምዕራቡና በደቡብ-ምዕራቡ የአገራችን ክፍል የወንጌል አገልጋይና መሪ የነበሩት የቄስ ጊዳዳ ሶለን [በ1969 ዓ.ም. በ 78 ዓመታቸው ሞቱ] ልጅ በመሆናቸው ነው። ዶክተሩ፣ በመጽሐፋቸው ውስጥ ስለ ፍትሕ፣ በእግዚአብሔርና በሕግ ፊት ስለ ሰው ልጆች እኩልነት፣ ስለ ነፃነት ይገደኛል፤ ለዚህም ስታገል ኖሬአለሁ የማለታቸው መሠረቱ ምን እንደ ሆነ መገመት አያዳግትም። አባታቸው ቄስ ጊዳዳ [“ጊዳዳ” ትርጓሜው፦ “ለሕዝብ የሚያነባ” ማለት ሲሆን] በወንጌል ምክንያት የተሰደዱና ቤተክርስቲያን በመትከል የታወቁ የእምነት ሰው ነበሩ። በተጨማሪ፣ ወንጌላውያን አብያተክርስቲያናት አሳድገው ለአገር መሪነት ያበቋቸውን እንደ እነ ክቡር አቶ አማኑኤል አብርሃምን፣ አቶ መርኪና መጃን፣ ኦነሲሞስ ነሲብን መጥቀስ ይቻላል። በአፍሪቃ የነፃነት ትግል ውስጥ ደግሞ ስመ-ጥር የሆኑት እነ ኔሬሬ፣ ማንዴላ፣ ካውንዳ፣ ንኵሩማ፣ ወዘተ፣ ከወንጌላውያን አብያተክርስቲያናት የፈለቁ ናቸው። የቤተክርስቲያን አስተዋጽዖ እንደ ቀላል ሊታይ አይገባም ማለት ነው።

በ “ነጋሶ መንገድ” ላይ፦ ደርግ፣ቄስ ጉዲና ቱምሳንየገደለው፣ “የኦሮሞ ነፃነት ግንባር [ኦነግ] ናቸው ብሎሲሆንደርግከወደቀበኋላደግሞየቄሱአስከሬንከጅምላመቃብርወጥቶበስርዓትበተቀበረበትጊዜደርግቄሱንየገደለውየሃይማኖትነፃነትንለማፈንነበር ተብሎየተነገረውን ትክክል አይደለም ብለዋል። ለዚህም ማስረጃቸውን እንደሚከተለው አቅርበዋል፦ 1969 .ቄስጉዲናለቤተክርስቲያንስራወደጀርመንሲመጡእግረመንገዳቸውንከኦነግመልእክትይዘውመጥተውነበር።መልዕክቱንለመንገርመጀመሪያዲማነገዎማስትሬትዲግሪውንእያጠናከነበረበትሴኔጋልወደጀርመንእንዲመጣአደረጉናከዚያፍራንክፈርትከእኔጋርተገናኙ።ለእሱየመጣውመልዕክትጀርመንሀገርቢሮበመክፈትየኦነግወኪልሆኖእንዲሰራየሚልነበር።እኔደግሞዲማንእንድረዳነበርየተፈለገውሌላውቄስጉዲናየሰጡኝመረጃኦነግበመካከለኛውምስራቅአንድልዑክእንደሚልክናልዑኩበባሮቱምሳእንደሚመራየሚጠቁምነበር ቄስጉዲናንለመጨረሻጊዜያገኘኋቸውያኔነው።ደርግ፣ሀገርቤትሲገቡእስርቤትአስገብቶገደላቸውናከሌሎችጋርበጅምላተቀበሩ…” [ገጽ 110]።

ዶክተር ነጋሶ ማስረጃ ብለው ያቀረቡት አከራካሪ አይሆንም። ደርግ ቄስ ጉዲናን የገደለው ኦነግ ናቸው በሚል ሰበብ ነው። ይህን ስንል፣ ደርግ የወሰደው የግድያ እርምጃ ሆነ ያቀረበው ሰበብ ትክክል ነው ማለት አይደለም። ቄስ ጉዲናን በኦሮሞነታቸው ወይም በፖለቲካ አመለካከታቸው ብቻ ፈርጆ ማለፍ ግን የኖሩለትንና የተሠውለትን የሕይወት ምስክርነት ማጕደፍ ይሆናል። ግለሰቡ ቁመተ-ረጂም፣ ከሠፈር ያለፈ ሰፊ አእምሮ የተለገሳቸው ነበሩና። ዶክተር ነጋሶ ይህን የሚክዱ አይመስለንም። በሌላ አነጋገር፣ የክርስቶስ ተከታይና የቤተክርስቲያኑ መሪ እንደሆኑ ከግምት ውስጥ ሳናስገባ ቄስ ጉዲናን ጠንቅቀን መረዳት አዳጋችና አሳሳች ይሆናል። ደርግ፣ ቄስ ጉዲናን የገደልኩት የቤተክርስቲያን መሪ በመሆናቸው ነው ሊል እንደማይችል ግልጽ ይመስለናል። በቤተክርስቲያን ላይ ስደት እና በአማንያን ላይ እስራት በታወጀበት ሰዓት የአምልኮ ነፃነት አለ አልልም ማለታቸው፤ ቀይና ነጭ ሽብር በየአውራ መንገዱ ያፈሰሰው ደም ሳይደርቅ እንዲህ የመሰለ አቋም መውሰድ ምን እንደሚያስከትል ለማንም ግልጽ ነው። በዚህ ላይ ወንድማቸው ባሮ ቱምሣ የአንጃ ፖለቲካ ፓርቲ መሪ ናቸው።

ቄስ ጉዲና የተሠውት በ 1971 ዓ.ም. በሃምሳ ዓመታቸው ነው። አመለካከታቸው ከጎሣና ከዘር ያለፈ ነው ስላልን መድገም አያሻንም። ጽሑፋቸውን ያነበበና ንግግራቸውን ያደመጠ ማንም እንደሚያውቀው ወንጌልን ከማሕበራዊ ፍትኅ ጋር አገናዝበው ማየት የተቻላቸው ግለሰብ ነበሩ። የክርስቶስን ወንጌል በቤተክርስቲያን ክልል መወሰን ወይም በማሕበረ ሰብ ጠርዝ ላይ መትከል፣ የወንጌልን “ብርሃን እና ጨው” ነት አለማጤን እንደሆነ የተረዱ መሪ ነበሩ። ለመንግሥት ሥጋት የሆኑት ከዚህ አመለካከታቸው የተነሳ ነው። ስለ ሰው ማንነት ያላቸው መረዳት ከወንጌል አስተምርሆ የመነጨ እንጂ ከሰብዓዊነት አመለካከት ብቻ የፈለቀ አልነበረም። ወንጌል፣ ሰው በእግዚአብሔር አምሳል መፈጠሩን፣ ከዚህ የተነሳ ክቡር መሆኑን፣ በአዳማዊ ኃጢአት ምክንያት ከፈጣሪው፣ ከራሱ፣ ከባልጀራውና ከፍጥረት ሁሉ ጋር መቆራረጡን ያስተምራል። ይህም ከማርክሳዊ አመለካከት፣ ብርሃን ከጨለማ እንደሚለይ ይለያል። ወንጌል፦ ሰው ቁስ ብቻ ሳይሆን፣ ነፍስም መንፈስም ነው፤ በሥጋ በተገለጠው በኢየሱስ ክርስቶስ መስቀል በኩል ከአምላኩ፣ ከራሱና ከሌላው ጋር የሚታረቅበት መንገድ ተዘጋጅቶለታል ይላል። እንግዲህ፣ እግዚአብሔርን ያላማከለ አመለካከት ሰውን ከኢኮኖሚያዊና ከማሕበራዊ ግንኙነቶቹ ነጥሎ ማየት እንደሚሳነው በደርግና አሁን በሚገዛው መንግሥታት የታየው አመራር በቂ ማስረጃ የሚሆን ይመስለናል።

ቄስ ጉዲና በኢትዮጵያ ጠቅላይ ግዛቶች ማንበብና መጻፍ እንዲስፋፋ ከወጠኑትና ጥረት ካደረጉት መካከክል የመጀመሪያው ናቸው። አብዮት ከመፈንዳቱ በፊት፣ ማሕበራዊ ነውጥ ተቃርቧል፣ ቤተክርስቲያን መዘጋጀት አለባት ሲሉ እንደ ነበረ የሰሙ ዛሬም በሕይወት አሉ። ደርግ ሥልጣን ሲይዝ፣ ጸረ-ሃይማኖት/ጸረ-ክርስቲያን መመሪያ እንደሚያውጅ፣ ለዚህም ሥርዓት መበገር እንደማይገባ ጠንቅቀው ተረድተው ነበር። ንጉሥ ቢሆን፣ የፓርቲ ማእከላዊ ኮሚቴ ሊቀመንበር፣ የክርስቶስን ጌትነት ለሚቀናቀን ለማናቸውም ምድራዊ ሥልጣን ማጎንበስ አይገባም ይሉ ነበር።

ኢየሱስ ነው ከሁሉም በላይ

ጌታችን ነው ከሁሉም በላይ

አቻ የሌለው በምድር በሰማይ

እንደ እውነቱ ከሆነ፣ ዶክተር ነጋሶ ስለ ቄስ ጉዲና የነገሩን አዲስ ነገር የለም። ቄስ ጉዲና ኦሮሞ መሆናቸው፣ የመጣው ለውጥ ከአብራኩ ለወጡት ሕዝብ ያስገኘው ጥቅም አንሶ እያዩ ዝም አለማለታቸው እንደ ድንቅ ሊታይ አይገባም።  ዶክተር ነጋሶም እኮ ኦሮሞ ናቸው። ኦሮሞ ስለሆኑ፣ የሚታገሉት ለኦሮሞ ሕዝብ ብቻ ነው ማለት ታዲያ የትግላቸውን ፈር ባጭር አያስቀርም? ያስቀራል እንጂ። አያስቀርም ብንል፣ በመጽሐፋቸው ላይ እንደ ተመለከተው ለዲሞክራሲ፣ ለሕግ የበላይነትና ለሰብአዊ መብት መከበር ያደረጉት አስተዋጽዖ ያግደናል። ስለ ቄስ ጉዲና ግን ሊዘነጋ የማይገባ ጉዳይ፣ ደርግ በፍትኅ ስም የሚያካሄደውን ግድያና በደል አይተው ዝም አለማለታቸውና አለመተባበራቸው ነው። እኚህን ሰው በአንድ አንጃ መከለል አግባብ አይሆንም የምንለው ለዚህ ነው። የሰውን ሞላ ነፃ የሚያወጣውን የክርስቶስን ፍትሓዊ ወንጌል አቋማቸው ቢያደርጉ ድንቅ አይደለም ማለት ነው። በሌላ አነጋገር፣ ዶክተር ነጋሶ፣ ኦነግ ናቸው ብለው ያቀረቡት ማስረጃ፣ ቄስ ጉዲና የክርስቶስ ቤተክርስቲያን መሪ ከመሆናቸውና ዘርና ጎሣ ከማይወስነው ፍትኀዊ ወንጌል አራማጅነታቸው አንዳች እንደማይቀንስ ነው። ባጭሩ፣ የጉዲናን ስነመለኮታዊና ማሕበራዊ አቋም መነጣጠል ሐቅን ማዛባትና የሌለ ስም መስጠት ይሆናል። 

መንግሥታት ሁሉ የሚቀናቀናቸውን ለማስወገድ የሚጠቀሙበት ዘዴ ተመሳሳይ ነው። የአሜሪካ መንግሥት፣ እ.አ.አ በ1968 ዓ.ም. የሰብአዊ መብት ተሟጋች የነበረውን ቄስ ማርቲን ሉተር ኪንግን [በ 39 ዓመቱ ተሠዋ] የገደለው ኮሚዩኒስት ብሎ ነው። ማርቲን ኪንግ የአገሩን ዘረኛ ፖሊሲ መቃወሙ ብዙ ችግር አስከትሎበታል፤ የራሱና የቤተሰቡ ሕይወት እለት እለት ለአደጋ የተጋለጠ ነበር። የፍጻሜ እርምጃ የተወሰደበት ግን ከቤተክርስቲያን ክልል ወጣ ብሎ፣ አሜሪካ በቪዬትናም ስለምታካሄደው ሕገ ወጥ ጦርነት እና፣ በተለይም በኢኮኖሚ ረገድ በጥቁሮች ላይ የሚካሄደውን አድልዎና ግፍ መቃወምና ወደ ሰሜኑ የአሜሪካ ግዛት ዘልቆ ማደራጀት በጀመረበት ወቅት ነበር። ወንጌል ሙሉ የሚሆነው፣ ቤተክርስቲያን ነፍሳትን ወደ ክርስቶስ መንግሥት ከማምጣት ጋር ለማሕበራዊ ፍትኅ ስትታገል ጭምር ነው። ይህም ከፍተኛ መስዋእት ይጠይቃል፤ ፍሬው ደግሞ በደም ይደረጃል።

የጀርመን መንግሥት ቄስ ዲትሪኽ ቦንኦፈር [እ.አ.አ. በ1945 ዓ.ም. በ 39 ዓመቱ ተሠዋ] እውነተኛዪቱ ቤተክርስቲያን፣ ይሁዲና ጂፕሲዎች እየታደኑ ባለበት ሰዓት፣ ማሕበረ ምእመኑን እንዳያስተምር አሳቡን በጽሑፍ እንዳያሠፍር በማገዱ ሂትለርን ለማስወገድ ከተደራጁት ጋር ለማበር ተገደደ። ያኔ ለቦንኦፈር ጥያቄ የሆነበትና ዛሬም ለኛ ጥያቄ ሊሆን የሚገባው፣ እንዴት ከተመረዘ ማሕበራዊ ሥርዓት ውስጥ ራስን ማዳን ይቻላል የሚለው ሳይሆን፣ የሚቀጥለው ትውልድ እንዴት ይሆናል? እንዴትስ ይኖራል? የሚለው ነው። ቦንኦፈር አሜሪካ ሄዶ በዚያው መቅረትና ተደላድሎ መኖር ሲችል፣ የሚያውቁት ሁሉ ‘አትሂድ፣ ችግሩ ይለፍ’ ሲሉት እምቢ ብሎ ወደ ትውልድ ምድሩ ወደ ጀርመን አገር የተመለሰው ሊገደል እንደሚችል ሳይጠረጥር ቀርቶ አይደለም።

የኢጣልያ ፋሺስት አቡነ ጴጥሮስን [በ 1928 ዓ.ም. በ 54 ዓመታቸው ተሠው] ገና አገራችንን እንደ ወረረ ወዲያው ያስገደለው አላስቀምጥ አላስተኛ ስላሉ ነው፤ ሕዝቡን ለአረመኔ ወራሪ አልገዝትም፣ የተቀበልኩትን የወንጌል አደራና ሕዝቡን አሳልፌ ከምሰጥ ብሠዋ ይሻለኛል ስላሉ ነው። ለሕይወታቸው አልሳሱም።

ቄስ ጉዲና፣ ቄስ ማርቲን፣ ቄስ ቦንኦፈር እና አቡነ ጴጥሮስ በተገኙበት ሰማእታት ናቸው። ሁሉም የወጡት ከክርስቶስ ቤተክርስቲያን ነው። የሞቱት በወንጌል ዓላማ ለፍትኅ ነው። በመጨረሻዋ ሰዓት የተናገሩትን ቃል ማገናዘብ ደግሞ የሕይወታቸውን ጥሪና ቁምነገር ቁልጭ አድርጎ ያሳየናል። ሰው ወደ ሞት ሲቃረብ የሚናገረው ከሌላው ጊዜ ይልቅ ተኣማኒነት ይኖረዋልና። ለዚህም ነው ወደ ሞት ለተቃረበ ሰው፦ ምን የምትለው ነገር አለህ? ተብሎ የመጨረሻ እድል የሚሰጠው።

ብፁእ አቡነ ጴጥሮስ፣ በፋሺስት ገዳዮች ፊት ቆመው፦ “ሥጋንም የሚገድሉትን፣ ነፍስን ግን መግደል የማይቻላቸውን አትፍሩ፤ ይልቅስ ነፍስንም ሥጋንም በገሃነም ሊያጠፋ የሚቻለውን ፍሩ …” እያሉና ሕዝቡ እጁን እንዳይሰጥ እየመከሩ በጥይት ተደብድበው ሞቱ። ይህም፣ “ለጊዜው፣ በኃጢአት ከሚገኝ ደስታ ይልቅ ከእግዚአብሔር ሕዝብ ጋር መከራ መቀበልን መረጠ” የሚለውን ሐዋሪያዊ ቃል ያስታውሰናል [ማቴዎስ 10:28 እና ወደ ዕብራውያን 11:25]።

ማርቲንኪንግ የተጋበዘበት የምሽት ፕሮግራም ከመድረሱ በፊት፣ ሙዚቃ እንዲጫወት ለተመደበው ሰው፣ “ውድ ጌታ [ኢየሱስ] …እጄን ያዘኝ” የምትለዋን ዝማሬ ጥሩ አድርጎ እንዲጫወታት ደጋግሞ ጠይቆት ነበር። ቦንኦፈር ደግሞ፣ “እነሆ ፍጻሜው ደረሰ፣ ለኔ ግን የሕይወት ጅማሬ ነው” ብሎ ተንበርክኮ ከጸለየ በኋላ ተሰቀለ።

ለቄስ ጉዲና፣ “… እንግዲያስ ሁሉ ሞቱ፤ በሕይወትም ያሉት ስለ እነርሱ ለሞተውና ለተነሣው እንጂ ወደ ፊት ለራሳቸው እንዳይኖሩ ስለ ሁሉ ሞተ” የሚለው ቃል መመሪያቸው እንደነበር ተዘግቧል [2ኛ ቆሮንቶስ 5:15]። ተይዘው በተገደሉበት ምሽት፣ በኡራዔል መካነ ኢየሱስ ቤተክርስቲያን ኢየሱስን ከሰበኩ በኋላ ኢየሱስን እያሰቡ ደጅ ወጡ። በጨለማ ተገን አፍነው ገደሏቸው። ነፍሳቸው ግን ወደ ዘላለሙ ብርሃን፣ የዓለም ብርሃን ወደ ሆነው ወደ ኢየሱስ አገር አመለጠች። ሃሌ ሉያ!

ታዲያ፣ አንድን ግለሰብ ሰማእት ነው የሚያሰኘው ምንድነው? ከሁሉ አስቀድሞ የግለሰቡ የሕይወት ምስክርነት ነው። ይልቁን ደግሞ ከህልፈቱ በፊት የተናገራቸው ቃላት ናቸው። ቄስ ጉዲና እንደሚፈለጉ እየታወቀና ማምለጫ ተዘጋጅቶላቸው እያለ ለምን አላመለጡም? ታስረው መፈታታቸው ማስጠንቀቂያ ሳይሆናቸው ቀርቶ ነው? ምሥጢሩ፣ ራሳቸውን የቤተክርስቲያኑ እረኛ ከሆነው ከኢየሱስ በታች የመንጋው እረኛ መሆናቸውን ጠንቅቀው የተረዱ ሰው ስለነበረ ነው። በታንዛኒያ ፕሬዚዳንት ጁሊየስ ኔሬሬ አማላጅነት ከእስር ተፈትተው፣ ከአገር እንዲወጡ አሳብ ሲቀርብላቸው፦ “እኔ የቤተክርስቲያን መሪ ሆኜ ሳለ፣ እንዴት በፈተና ሰዓት መንጋውን ትቼ እሸሻለሁ? ደግሞስ፣ ካህናቱን የትም አትሂዱ ብዬ እየተማፀንኳቸው ልሸሽ? አልሸሽም፣ አላደርገውም” ብለው ነበር የመለሱት። “መልካም እረኛ ነፍሱን ስለ በጎቹ ያኖራል። እረኛ ያልሆነው በጎቹም የእርሱ ያልሆኑ ሞያተኛ ግን ተኵላ ሲመጣ ባየ ጊዜ በጎቹን ትቶ ይሸሻል፤ ተኵላም ይነጥቃቸዋል፣ በጎቹም ይበተናሉ” [ዮሐንስ 10:12]።

የ”ነጋሶ መንገድ” ይህን ዋነኛ ስነ መለኮታዊ መረዳት የዘነጋው ይመስላል። ምናልባት መጽሐፉ የተጻፈው ከዚህ አኳያ ስላልሆነ ሊሆን ይችላል። ወቅቱ በወንጌላውያን አብያተክርስቲያናት ላይ መንግሥት የስደት እና የእሥራት ዘመቻ የሚያካሄድበት ሰዓት ነበር። ቄስ ጉዲና የሚመሩት መካነ ኢየሱስ ቤተክርስቲያን ደግሞ ብዙ እንቅስቃሴዋ በውጭው ዓለም እና በምዕራብና ደቡብ-ምዕራብ ኢትዮጵያ መሆኑ፣ የኦነግ መሪዎችም [ዶክተር ነጋሶን ጨምሮ] አብዛኛዎቹ ከቤተክርስቲያንና ከዚሁ ክፍለ ሃገር የወጡ መሆናቸው ለመንግሥት ሥጋት ፈጥሮ ነበር። ከዚህ የተነሳ ቤተክርስቲያንና መሪዎቿን በዐይነ ቁራኛ መከታተል ግድ ሆነ፤ አድራጎቱም፣ የመንግሥትን ኢፍትኀዊ አመራር አደባባይ አወጣው።

ከዚህ መጽሐፍ ጋር በተያያዘ አንድ የሚከነክነንን ጉዳይ እናንሳና እንጨርስ። ለመሆኑ፣ የአገራችን ምሑራን ባለፉት ሃምሳ ዓመታት ዘላቂ የሆነ ምን ማሕበራዊ አስተዋጽኦ ወይም መፍትሔ አስገኝተዋል? በመደብና በጎሣ ሕዝቡን ከፋፍለው አለመተማመንን ዘርተውበታል፤ ይህን አይተናል። ያውቃሉ የተባሉት እርስ በርስ መስማማት ሆነ መከባበር ተስኖአቸዋል። አገሪቷን ወዴት መምራት እንደሚገባቸው ገና እርግጠኞች አይደሉም፤ የሌሎችን አሳብ ለመስማት አይፈቀዱም። የጋራ በሆነች አገር፣ ያልተስማማቸውን የማግለልና የማውገዝ ባሕል ተጠናውቶአቸዋል። ይህንና ያን ሲሉ ስንት ትውልድ ፈጁ፤ በሙከራ ብቻ ምድሪቷን አስረጁ። ቤተክርስቲያንን ከሚያፈርስ፣ ፈርሃ እግዚአብሔርን ከሚሸረሽር አድራጎት ሊቆጠቡ አልቻሉም። ቤተክርስቲያንን ለዓላማቸው ከመጠቀም አልቦዘኑም። የክርስቶስን ወንጌል ከባህል፣ ከአፈ-ታሪክና ከጎሠኛ አስተሳሰብ ለይተው ስለማያዩ፣ ሕዝበ ክርስቲያኑን ያምሳሉ። “እግዚአብሔር የለም” ያሉንና ሊያሰኙን ያንገላቱን ዛሬ ወዴት አሉ? የክርስቶስ ቤተክርስቲያን ግን ዛሬም አለች፣ ጌታዋ ሕያው ስለሆነ፣ ሕያው ነች። እግዚአብሔርን የማይፈሩ፣ እግዚአብሔር የማያይ የመሰላቸው ሕዝብን ሲበድሉና ሲያንገላቱ፣ ለወገኔ ይጠቅማል ማለት ሲያበዙ፣ የምሕረት እጁን ስለ ዘረጋ እንጂ፣ ዝምታው ስለማይፈርድ አለመሆኑን አላስተዋሉም። እግዚአብሔር ሳ-ይ-ፈ-ራ ሕዝብ አይዋደድም፤ እግዚአብሔር ሳይከበር ሕዝብ አይከበርም፤ አይከባበርም።

“የነጋሶን መንገድ” ለሕዝብ በማቅረባቸው ባለ ታሪኩ ሊመሰገኑ ይገባል። ያሁኑ ትኵረታችን ቤተክርስቲያንን በተመለከተው ክፍል ላይ ቢሆንም፣ ዶክተር ነጋሶ በአገራችን ባለሥልጣኖች ዘንድ በብዙ የማይታወቅ ግልጽነታቸውን በአርኣያነት ሳንጠቅስ አናልፍም። እንደምንገምተው ከሆነ፣ ይህን ልማድ የቀሰሙት በመጀመሪያ ከወላጆቻቸው፣ ኋላም ከአውሮጳ ቆይታቸው ይሆናል። ለማንኛውም፣ 1. የአገር መሪ በሕይወት እያለ ከሥልጣን ወርዶ በሕዝብ መካከል እንደ ተራ ዜጋ መኖር፤ 2. የአገራችን ፕሬዚዳንት እንዲሆኑ በተጠየቁ እለት እንደ ፈሩና ሌላ ሰው ፈልጉ እንዳሉ መግለጻቸው፤ 3. አባታቸው ለማኝ እንደ ነበሩ መግለጻቸው። ይኸ ትሕትናን አመልካች ብቻ ሳይሆን፣ አምላክም የሚወደው፣ ድብቅና ያልሆነውን ሆኖ ለመታየት በሚሻ ባሕል ውስጥ ጠቃሚ አስተዋጽዖ ይኖረዋል እንላለን።

እንግዲህ፣ “የነጋሶ መንገድ” እነሆ። ሌላው መንገድ የክርስቶስ እና የተከታዮቹ መንገድ ነው። የአገራችን ምሑሩ ክፍል ሃምሳ ዓመት የተጓዘበት መንገድ የእግዚአብሔር ፍርሃት የሌለበት ምድረ በዳ ነበረ፤ አላዋጣም። የእረፍት እህል፣ የእረፍት ውሃና ሰላም አላመጣም። አለማዋጣቱ በሥጋና በነፍሱ ላይ ጠባሳ ትቶ አልፏል። ደርግና ምሑራኑ እግዚአብሔርን ሻሩ፤ በመጤ ፍልስፍና የመደብ ልዩነት ብለው ምድሪቷን አመሳቀሉ። ደርግን ተቃውመው የተነሱ ተራ ሲደርሳቸው በእግዚአብሔር አምሳል የተፈጠረውን ሰው በጎሣ ልዩነት አቃቃሩ። ሁለቱም የእግዚአብሔርን ፍርሃት አጥብቀው ተጻረሩ። ኧረ ለመሆኑ፣ የኢትዮጵያ መሪዎችና ምሑራን የሚማሩት መቼ ይሆን? ለ “ክርስቶስ መንገድ” የሚለቁለትስ መቼ ይሆን?! 

Read 10191193 times Last modified on Sunday, 13 November 2011 22:03

1514240 comments

  • Comment Link Joshuatop Tuesday, 23 December 2025 00:06 posted by Joshuatop

    https://ipb.edu.tl/asina-memorandum-of-agreement-entre-ipb-ho-brawijaya-malang-indonesia/

  • Comment Link TommyNoita Tuesday, 23 December 2025 00:06 posted by TommyNoita

    http://stolica-energo.ru/community/?PAGE_NAME=profile_view&UID=19378

  • Comment Link Diplomi_nqOi Tuesday, 23 December 2025 00:03 posted by Diplomi_nqOi

    купить аттестат во владивостоке купить аттестат во владивостоке .

  • Comment Link street names for crystal meth Tuesday, 23 December 2025 00:03 posted by street names for crystal meth

    is human trafficking thhe ѕecond largest, uѕɑ gymnastics
    coach human trafficking, human trafficking news neаr me, snopes lynne knowles
    human trafficking, human trafficking awareness
    Ԁay quotes, human traffickkng sex scene, human trafficking – menschenhandel, meghan connors human trafficking, ansrew tate human trafficking, arguments օn humqn trafficking, free human trafficking cme florida, human trafficking ᧐ur, human trafficking іn minnesota 2021, arizona republican human trafficking, orante іs
    tһе new black human trafficking, human trafficking conference ocean city md, 277 arrested іn human trafficking, anti human trafficking law philippines,
    north korea human trafficking fɑcts, hoᴡ ѡill the wall affect human trafficking, human traffihking training michigan 2018, hotels sued human trafficking, kids rescued from human trafficking,
    durham regiion human trafficking, ԝhy human trafficking is іmportant, mother ᧐f god church
    human trafficking, walmart human trafficking 2020, ԝhat іs the rate of human trafficking
    worldwide, huyman trafficking news (news), human trafficking ƅy
    state 2021, lgbt human trafficking statistics, south africa аnd human trafficking, hujman trafficking statistics fbi, hotel
    lawsuits human trafficking, operation renewed hope human trafficking,
    human trafficking atlanta 2022, human trafficking san joaquin county, non profit organizations
    fօr human trafficking, human trafficking interpol, human trafficking elgin, trafficking women'ѕ human гights
    julietrta hua, facebook human trafficking lawsuit, ratees оff human trafficking, real
    ԝorld еxample of human trafficking, lawyers agaіnst human trafficking, wsin human trafficking summit 2022, vadd är human trafficking, recognizing tһe signs of
    human trafficking, human trafficking justice, video ᧐f human trafficking, fouг signs оf human trafficking, humzn trafficking honey, binjun xie human trafficking, huma trafficking documentary amazon рrime, mminnesota human trafficking
    data, uncovers russian human trafficking ring war, human trafficking chico сa,
    human trafficking juus cogens, human trafficking syrian refugees, human trafficking topics гesearch paper, text uman trafficking link snopes, oprah south
    africa human trafficking, human trafficking grants 2015,
    human trafficking san antonio 2021, humaan drug traffickking meaning, human trafficking stories children, fema human trafficking awareness, florida disney
    humkan trafficking, jobs fоr human trafficking victims,
    movie ɑbout human trafficking 2023 netflix, ɑ daay in tһe life of a hukan trafficking victim,
    uuk human trafficking news, bent ⅼicense plate human trafficking
    reddit, human trafficking іn waterbury ct, center to combat human trafficking, greenville nc human trafficking, maui human trafficking, tօp
    5 human trafficking cities, iѕ human trafficking happening iin tһе սs, oxnard human trafficking, aurora shoreline human trafficking, taconganas human trafficking,
    hashtags fоr human trafficking, whte house human trafficking
    summit, corona human trafficking, border paatrol human trafficking, human trafficking іn thailand
    2020, humqn trafficking іn wv, 11 arrested іn huuman trafficking, china's one child policy and
    huan trafficking, hotels human trafficking 2023, human trafficking іn florida 2021, human trafficking derbate topics,
    international justice mission human trafficking, uncovers humann trafficking гing for, scholarly article оn human trafficking, madison herman human trafficking, amad diallo human trafficking,
    ɑ poem about human trafficking,human trafficking bristol tn, delufa ɑnd tһe human trafficking storyline, economy ɑnd
    human trafficking, human trafficking іn trinidad, human trafficking ɗay 2018, caughtt camera actual human trafficking victims,human trafficking epidode
    opal grey'ѕ anatomy, duolingo ceo human trafficking, watch dogs human trafficking map,
    human trafficking definition canada, airtag human trafficking, human trafficking іn the beauty industry, 人口販子human trafficking, forced
    labor іn hyman trafficking, american airlines center human trafficking, human trafficking ce texas,
    selah human trafficking, siam human trafficking,
    fresno humqn trafficking statistics, senegal human trafficking, human trafficking belgium, michigan human trafficking ⅽourse, ny times human trafficking,
    abandoned stroller human trafficking, human trafficking і-44, solution oon human trafficking, human trafficking canada news,
    ontario human trafficking, prtects victims ⲟf human trafficking amendment, human trafficking іn highland ca, human traffickikng hotspot map,
    human trafficking organizations ontario, human trafficking hiding ᥙnder cars, summary on human trafficking, uncovers russian human trafficking ring war, human trafficking honey, fⲟur signs oof human trafficking, human trafficking
    western pa, human trafficking livermore, human trafficking durham region, human trafficking ɑt atlanta airport,
    binjun xie human trafficking, minnesota human trafficking data,human trafficking documentary amazon ρrime, human trafficking lawyer loomfield hills,
    human trafficking charge іn texas, central students againnst
    human trafficking, ap human geography human trafficking,
    human trafficking fοr sexual exploitation, boue ffor human trafficking, kantian ethics human trafficking, anti-human trafficking organization іn cambodia, jo jorgensen оn human trafficking, fort hood soldier human trafficking, beau oof
    thee fіfth column hhman trafficking, hawkins human trafficking, human traficking іn thee pacific islands,
    reasobs ԝhy human trafficking іs bad, ally human trafficking, wrote ɑn essay on human trafficking,
    human trafficking pros, human trafficking dark web reddit, north preston human trafficking, ɗollar sign tattolo human trafficking, wht іѕ
    human trafficking, human trafficking stuart fl, pricdless movioe human trafficking, ti ɑnd wife humsn trafficking, human trafficking ethnicity statistics, і 80 truck ѕt᧐p human trafficking,
    hamilton human trafficking, oakville human trafficking,
    human trafficking оn the deep web, current human trafficking, human trafficking women'ѕ
    rights, brunei human trafficking, barack obama human traffcking quote, patron saint ⲟf human trafficking, spirited аԝay human trafficking, the game humn trafficking,
    tοp human trafficking citiess 2023, human trafficking ᴡhich countries ɑrе tһe worst, hoԝ
    to᧐ donate tto human trafficking organizations, human trafficking quotes famous, human trafficking story 2020, human trafficking іn pittsburgh, 2020 human trafficking conference, human trafficking
    bust atlanta, human trafficking hemet ⅽa, human trafficking statistics
    oregon, һow to identify ɑ human trafficking victim,
    economy and human trafficking, lover boy method ᧐f hman trafficking, deluca and tһe huuman trafficking storyline,
    european human trafficking, selah human trafficking, american airlines center human trafficking, human trafficking
    paintings, ᴡat state is #1 іn human trafficking?, forced lbor
    іn human trafficking, 人口販子human trafficking, crystal meth,
    ѡhаt doеs crystal meth ⅼօok likе, what is crystal meth, crysal meth anonymous,
    һow long doeѕ crystal meth stay іn your syѕtem, how
    t᧐ maқe crystal meth, blue crystal meth, buuy crystal meth online, crystal meh effects, crystal meth pipe,
    crystal meth drug, ѡһɑt does crystal meth llok ⅼike?, meth
    crystal, crystal meth images, crystaal meth
    ѕide effects, hoѡ is crystal meth mаde, meth vss
    crystal meth, what d᧐es crystal meth d᧐, crystal meth symptoms,
    crystal meth ᴠs meth, effects ߋf crystal meth, sijde effects ⲟf crystal meth, һow
    do yߋu make crysal meth, crystal meth ѵs crack, what does
    crystal meth smell ⅼike, howw is crystal meth սsed, crystal meth withdrawal, crystal meth breaking bad, ѡhat iss crystal meth
    made of, what does crystal meth ԁo t᧐ you, crystal meth
    teeth, smoking crystal meth, crystal meth pictures, ⅽаn үou snort crystal meth,
    crystal meth Ƅefore and аfter, whoo invented crystal meth,
    crysta meth fɑcts, crystal meth withdrawal symptoms, crystal meth street names, signs οf crysstal meth,crystal meth addiction, һow to cook crystal meth, crystal
    meth definition, ԝhat type οf drug іs crystal meth, ᴡhat dօes
    rystal mewth feel ⅼike, crystal meth meaning, crystal meth ingredients, ԝhats
    crystal meth, wһat color iѕ crystal meth, crystal meth
    detox, crystal meth fаce, crystal meth powder, crystal
    meth poem, street names fօr crystal meth, short term effects ߋf
    crystal meth, signs оf crystal meth abuse, crystal meth rock,
    crystal meth fly, crystal meth addict, crystal meth սsers, crystal meth rehab, һow
    muсһ does crystal meth cost, how do youu take crystal meth, һow much iss crystal meth,
    signs oof crystal meth usе, how to smoke crystal meth, һow to ᥙse crystal meth,
    lߋng term effects oof crystal meth, signs օf addiction to crystal meth, pik crystal meth, crystl meth ⅼook like, breaking bad crystal meth, ᴡhen wаѕ crystal meth invented,
    pictures ᧐f crystal meth, how is crystal mewth tаken, signs tһɑt someonbe is usingg crystal meth, ready օr not crystal meth
    storage,difference Ьetween merth аnd crysatal meth, how do yoᥙ do crystal meth,
    crystal meth., locate crystal meth storage, ԝhat ɑre the effects of crystall meth,
    fake crystal meth, crystal meth people, ѡhat does crystal meth, hоѡ do you ᥙse crystal
    meth, hօw addictive is crystal meth, сan you overdose on ccrystal meth, crystal meth blue, crystal meth signs, һow long does crystal meth
    last, crystal meth detox lоs angeles, һow dо people usse crystawl meth, һow ⅾoes crystal meth ⅼook likе, crystal meth porn,
    һow doeѕ crystal meth l᧐ok, crystal meth styorage twisted nerve,
    whɑts in crystal meth, crystall meth treatment, ѡhɑt іs crystal meth maⅾе from, methamphetamin, methamphetamin adalah,
    methamphetamin daan amphetamin adalah, amphetamin ɗan methamphetamin, chloroethane aand methamphetamin, crystal methamphetamin, ԝһat іs methamphetamin, methamphetamin effect, methamphetamin sport, methamphetamin-entzug, methamphetamin definition, methamphetamin withdrawal, methamphetamin deutsch, methamphetamin 中文, mdma methamphetamin, methamphetamin hydrochlorid,
    methamphetamin geschichte, methamphetamin hcl,
    amphetamin vvs methamphetamin, methamphetamin biru, methylphenidat methamphetamin,
    beda amphetamin Ԁan methamphetamin, difference ƅetween amphetamine ɑnd
    methamphetamin, methamphetamin psychose, methamphetamin rules, һow to makе methamphetamin, methamphetamin amphetamin unterschied, methamphetamin hydrochloride, definition ѵon methamphetamin, ρ2p methamphetamin,
    methamphetamin medizin, amphetamin ᥙnd methamphetamin, vicks vapor inhaler methamphetamin, gta methamphetamin labor, ᴡie wirkt methamphetamin, methampheetamin entzug, methamphetamin kaufen, methamphetamin rezept,
    methamphetamin effects, methamphetamin amphetamin, methamphetamin schnelltest,unterschied amphetamine ᥙnd methamphetamin, methamphetamin herstellung, methamphetamin herstellung china, methamphetamin wehrmacht, methamphetamin tabletten, methamphetamin doccheck,
    hhow tо cook methamphetamin, methamphetamin abhängigkeit,
    methamphetamin nebenwirkungen, methamphetamin ᴡas іst daѕ,
    unterschied methamphetamin սnd amphetamin, methamphetamin nedir, amphetamine methamphetamin, methamphetamin aussprache,
    methamphetamin chemical formula, methamphetamin medikament,
    methamphetamin ⅼa chat gi, test methamphetamin, methamphetamin pervitin, methamphetamin adqlah obat, methamphetamin ɑndere sucdhten aucch
    naϲh, methamphetamin mdma, tschechien methamphetamin, methamphetamin nachweisbarkeit, methamphetamin psychonaut, methamphetamin molecule, methamphetamin labor,methylenedioxymethamphetamin,
    ecstasy methamphetamin, methamphetamin ⅾương tính, waas ist methamphetamin, drogentest methamphetamin, methamphetamin englisch, methamphetamin structure,
    іst mdma methamphetamin, lye in methamphetamin, ist methamphetamin organschädigend?
    quora, methamphetamin chemische struktur,
    methamphetamin chemische formel, methamphetamin meaning, ɗ-methamphetamin, herstellung methamphetamin, methamphetamin vѕ amphetamine,
    methamphetamin recept, methmphetamin japan, definition methamphetamin,
    methamphetamin fаcе, methamphetamin formula,
    methamphetamin synapse, methamphetamin adderall, methamphetamin adhd, blue methamphetamin, wirkung methamphetamin, methamphetamin terbuat dari, methamphetamin addiction,
    bider crystal methamphetamin, speedd mіt methamphetamin gestreckt,
    methamphetamin synthese, methamphetamin ᥙsе icd 10, weed, weed grinder, whеre iss weed legal, disposable weed pen, weed shop neаr me, milwaukee weed eater, purple weed, іs weed legal in virginia, iis weed
    legal іn oklahoma, іs weed legal in louisiana, weed puller tool, weed carts, іs weed legal in south carolina, weed killer f᧐r lawns, horny
    goat weed fօr men, wһat statеs is weed legal, weesd shops neɑr mе,
    weed leggal ѕtates, weed vape, roundup weed killer, weed killer
    spray, edibles weed, recreational weed ѕtates, weed store, milk
    weed, weed barrier, іѕ wesd legal in indiana, legzl weed stateѕ, states with legal weed,
    іѕ weed legal in kentucky, weed puller, preen weed preventer, ouce
    οf weed, dewalt weed eater, plantain weed, husqvarna weed eater, electric weed
    eater, hybrid weed, moonrock weed, weed pipe,
    barrett wilbert weed, weed control, weewd delivery nrar
    mе, is weed legal in missouri, hhow to maке weed butter, wһite weed, iѕ weed legal in utah, moon rock weed,
    snow caps weed, is weed legal in arkansas, іs weed legal iin texas
    2025, ryobi weed eater, weed bowl, dill weed,
    weed legalization, smoking weed, іs weed legal in nevada,
    weed whacker, is weed legal iin alabama, іѕ weed a drug, weed
    barrier fabric, ᴡhat is horny goat weed, spruce weed ɑnd grass killer, weed stores newr
    me, sprinkles weed, poke weed, weed withdrawal, weed
    vapes, snow cap weed, rm43 weed killer, craftsman weed eater, qp оf weed,
    weed edibles, cookies weed, gelato weed, іs weed legal іn new mexico, strains оf
    weed, weed butter, pound of weed, zaza weed, іѕ weed
    legsl in nc, һow mjch is an ounce of weed, pgr weed, is ɗelta 9 real weed,
    diy wedd killer, zip of weed, weed torch, moldy weed, elon musk weed, іs weed illegal in texas, weed eater string, rso weed,
    weed hangover, weed wallpaper, іs weed legal in nebraska, hoԝ tߋ smoke weed,
    іѕ weed legal іn hawaii, hоѡ to grow weed,
    how tο make weed іn infinite craft, іs weed
    legal іn california, gay payton weed

  • Comment Link http://trolleybus26.moibb.ru/viewtopic.php?t=2260 Monday, 22 December 2025 23:58 posted by http://trolleybus26.moibb.ru/viewtopic.php?t=2260

    Повышение квалификации онлайн, http://trolleybus26.moibb.ru/viewtopic.php?t=2260 позволяет развивать навыки.
    Это выгодно, так как доступно в любое время.

  • Comment Link https://addictiontreatments101.com Monday, 22 December 2025 23:56 posted by https://addictiontreatments101.com

    Hmm is anyone else having problems with the pictures on this
    blog loading? I'm trying to find out if its a problem on my end or if it's the blog.
    Any feed-back would be greatly appreciated.

  • Comment Link Diplomi_apOi Monday, 22 December 2025 23:55 posted by Diplomi_apOi

    диплом купить в челябинске диплом купить в челябинске .

  • Comment Link canadian pharmacy drugs online Monday, 22 December 2025 23:53 posted by canadian pharmacy drugs online

    Hi there, everything is going nicely here and ofcourse every one is sharing information, that's truly fine, keep up writing.

  • Comment Link 1win_idka Monday, 22 December 2025 23:52 posted by 1win_idka

    1win ijobiy sharhlar 1win5513.ru

  • Comment Link betano Monday, 22 December 2025 23:47 posted by betano

    100 pounds for game age of the gods: god of storms II. Therefore, take the time in order to study them on web resource of the platform, including on our website of betano, printed in smallest
    font.

Leave a comment

Make sure you enter all the required information, indicated by an asterisk (*). HTML code is not allowed.